En de hoofdrol gaat naar: een hond!

Voordat ik aan de slag ging met Verbreed Je Horizon heb ik zo'n twaalf jaar als tolk, vertaler en taaldocent gewerkt. In die jaren zijn er uiteenlopende opdrachten voorbijgekomen (ik heb eerder al eens verteld over liefdesbrieven en de Efteling) en over een daarvan gaat dit stuk. Sleutelwoorden: toneel, tolken en hond.

Hond

Ja, hond. HondEN om precies te zijn. Zo meteen vertel ik er alles over, maar eerst moet je weten, dat ik bang ben voor honden. Ook voor de oh-maar-ze-doen-niets-hoor honden. Júíst die.

Op een dag werd ik door een organisator van een cultureel festival benaderd met de vraag of ik bij een Franstalig toneelstuk wilde komen tolken. Het ging om een grotendeels geïmproviseerd stuk en oh ja...er waren honden bij. Een zestal Mechelse herders speelden namelijk een belangrijke rol in het stuk, dat de notie "wie is nou wie de baas?" ging onderzoeken. Het woord "uitdaging" was toen nog niet zo populair, maar het past het beste bij deze situatie - geloof me. Na wat wikken en wegen, nam ik de opdracht aan.

His master's voice

Gelukkig was er een repetitie. Er was nog een andere tolk en samen kregen we uitleg over het toneelstuk. Twee filosofen discussiëren over vrije wil (de basis was het begrip "his master's voice") geflankeerd door 6 (zes!) Mechelse herders, die tijdens de opvoering in beweging komen. Wij, de twee tolken, krijgen een plaats aan weerszijden van het toneel op een stoel met de rug naar het publiek. De honden werden begeleid door trainers, die -zelf ongetraind- een figurantenrol vervullen.

Tegen die tijd stond het zweet al in mijn handen... Dat er honden in de buurt zijn, is tot daaraan toe maar dat ze bij wijze van spreken aan mijn voeten zouden liggen, dát was even wat anders. Sterker nog: de honden zouden al op het toneel liggen, als het publiek binnenkwam (trainers in de buurt natuurlijk) om alvast een bepaalde spanning op te roepen. De andere tolk en ik zouden dan rustig naar onze zitplaats op het toneel lopen. Langs die honden. Ik zeg het maar even.

Luisteren!

Overigens waren het prachtige dieren: karamelkleurige haren, mooie houding en intelligente ogen. Maar ja, het zijn honden.... Van een trainer hoorde ik, hoe zo'n optreden tot stand komt en dat het voor de dieren ook 'gewoon' werk is. Het was dus niet de bedoeling om de honden zo maar aan te halen. Goh, hou me tegen.
Ook vertelde hij, dat niet elke hond van het groepje zo happig (haha, happig) was op menselijk contact en dat sommige -na werktijd- juist heel aanhankelijk zijn.
En toen gebeurde het. De trainer vroeg of ik kennis wilde maken met een van de dieren. Onder het mom "verleg je grenzen" stemde ik toe. Of ik dan even wilde gaan zitten op mijn stoel op het toneel. Even later liep de man vanuit de coulissen dwars over het toneel met aan zijn zijde een van de honden. Vlak bij mijn knieën hielden ze stil. Had ik al verteld, dat er geen woord gesproken werd? De trainers gaven alle commando's met hand- en hoofdbewegingen.
Goed, die hond naast mijn benen dus. Na het "op de plaats rust"-teken keek het dier naar zijn baas (his master), naar mij en legde toen heel zachtjes zijn kop op mijn schoot.

Mensentaal - hondentaal

Ik smolt. Die ogen, die vacht, de rust van het beestje! Toen de trainer vroeg of ik hem wilde aaien, ging me dat nog even te ver, maar de eerste stap was gezet: ik zou me niet meer laten leiden door angst. We hebben allemaal hard gewerkt die paar dagen en ik heb er prettige contacten, leerzame herinneringen en zere lachspieren aan over gehouden. En stiekem ben ik trots op mezelf. En dankbaar voor de trainer met mensenkennis. En voor de hond. Die Mechelse herder met de lieve ogen.

From Russia with love - of hoe je aan een vrouw komt

Een tijdje geleden was er een programma op de vaderlandse televisie met de welluidende titel "From Russia with love". Nederlandse mannen gaan op zoek naar een vriendin in het Oostblok (ik zag de aflevering met Rusland en Oekraïne) en de nodige cliché's komen aan de orde: daar zijn nog echte vrouwen, daar weten vrouwen nog van schoonmaken en ze willen vast wel veel seks (ik verzin het niet!).
Over Nederland kom je - dankzij de interviews met de mannelijke kandidaten - ook interessante dingen te weten: kennelijk is het hier ieder weekend feest en kennelijk is seks bij ons werkelijk het belangrijkste tijdverdrijf dat er is.

Efteling

Nadat ik uitgelachen was, dacht ik terug aan mijn tijd als vertaler-tolk Nederlands, Frans en Russisch. In die 12 jaar dat ik als zelfstandige werkte, heb ik uiteenlopende opdrachten gehad: van het vertalen van gebruiksaanwijzingen (lekker technisch!), via het vertalen van diploma's, geboorte-aktes en presentaties tot een tolksessie in de Efteling ter gelegenheid van de opening van de attraktie PandaDroom. Stuk voor stuk interessante opdrachten met elk hun eigen charme en uitdagingen.
Op een dag werd ik gebeld door een meneer, die wat brieven van het Russisch naar het Nederlands en vice versa vertaald wilde hebben. We spraken af om de opdracht door te nemen.

Liefdesbrieven?

Het bleek te gaan om een man van middelbare leeftijd, met een enigszins gezet postuur en een wat grove manier van doen. Zijn wens: de brieven moesten zo snel mogelijk vertaald en graag ook wat gefatsoeneerd worden. Gaandeweg werd me duidelijk hoe de vork in de steel zat: deze man had niet zo lang geleden via internet contact gelegd met een Russische vrouw en wilde haar naar Nederland halen. Ongevraagd begon hij toe te lichten waarom hij dat deed en ja, ook hier kwamen de bekende cliché's voorbij: in Nederland waren geen leuke vrouwen (meer), in Rusland weten vrouwen nog wat vrouw-zijn is en weten ze hoe ze de man moeten behagen.

Thanks, but no thanks

Laat het even tot je doordringen: "Ze weten hoe ze een man moeten behagen." Ook deze uitlating verzin ik niet. We gaan even voorbij aan de schaamteloze generalisatie en bekijken de situatie die voor ons ligt: mijn appartement, mijn kantoor, een tafel, ik op mijn bureaustoel, opdrachtgever op een stoel aan tafel, hij - man, ik - vrouw. Grofweg werd me gevraagd of ik mee wilde werken aan het paaien van een soortgenote voor iemand, nou ja... smaken verschillen.

Ik heb de opdracht niet aangenomen.

Hier moest ik dus aan denken toen ik "From Russia with love" zag. Ik weet ook wel dat er vrouwen in die landen zijn, die smachten naar een man en/of toekomst hier. Het is alleen jammer dat het programma er zo'n veekeuring van maakt: als de dames maar mooi, aantrekkelijk en seksbelust zijn. Veel meer heb je toch niet nodig?

Zo, dan ga ik nu maar een Boeketreeksje lezen: daar overwint de liefde nog ;-)